Бүген тәрбия сәгатендә Башкортстанның халык шагыйре Мостай Кәрим турында әңгәмә үткәрдек. Мостай Сафа улы Кәримов 1919 нчы елның 20 нче октябрендә Чишмә районы Келәш авылында крестьян гаиләсендә туган. 1941 нче елны Башкорстанның педагогия институтының тел һәм әдәбият факультетын тәмамлый. Сугышның беренче көннәреннән фронтка китә. Сугышта элемтә башлыгы һәм артиллерия штабы башлыгы булып хезмәт итә. Каты җәрәхәтләнә:мина ярчыгы күкрәгенә эләгеп аздан гына йөрәгенә...

    "Татарча диктант " белем бирү акциясе "2014-2020 елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү " Дәүләт программасын гамәлгә ашыру кысаларында уздырыла. Бүген 19 нчы октябрь көнне безнең Кушлавыч мәктәбендә дә әлеге акция оешкан төстә үтте. Анда егерме кеше катнашты. Әлеге чарада катнашучылар саны елдан-ел арта гына бара. Белемле булыйк, грамоталы языйк!..

    17 октябрь, 2018 ел. Көн уртасы. Кырым республикасы. Керчь шәһәре. Политехник көллият. Гадәттәгечә башланган көнне 7 минутлык вакыйга астын өскә китерде. Керчь политехник көллиятендә дистәләгән кеше гомере өзелде, меңләгән, хәтта миллионлаганының йөрәген яралады. Җинаятьне кылучы да билгеле, аның турында мәгълүмат та җитәрлек, әмма кан коюга китергән йомгак очын гына табып булмас. Аны җинаятьче үзе белән алып китте.
    …Керчь вакыйгасы илдәге күп кешене тетрәндерде. Әмма тетрәндереп кенә калырга тиеш түгел. Һәр кеше нәтиҗә дә ясасын иде.
    Бүген бу канкойгыч вакыйгага бер ел булды. Шатланып укып, белем туплап йөрергә тиешле студентлар, яшәү ямен тоеп, укучыларына белем бирүче укытучылар... Бүген инде алар юк! Тәрбия сәгатендә укучыларыбыз белән шушы вакыйга турында сөйләштек, бер гаепсезгә һәлак булучыларны искә алдык.

    Бүген укучыларга Бөек Жиңунен 75 еллыгы унаеннан уңаеннан Сталинград сугышы, Мамай курганы турында тулы белешмә, эчтәлекле презентация күрсәтелде. Мамай курганы - 1942-1943 елларда Сталинград сугышы вакытында булган каты бәрелешләр урынында, Идел елгасы уң ярында, Волгоград шәһәренең Үзәк районында урнашкан калкулык. Бүген ул урында "Сталинград сугышы Каһарманнарына" "Ватан-Ана чакыра" төп һәйкәле белән мемориаль комплекс урнашкан. Мамай курганында берничә туганнар каберлек һәм шәхси каберләр урнашкан, бөтенесе 35 000 кеше...
   

    15 октябрь-Хәтер көне. Казан ханлыгына озак яшәү насыйп булмаган. Язмыш аңа 2 гасырга якын гына вакыт биргән (1370-1552 еллар). Бу көн милләтебез тарихына иң фаҗигале һәм иң олы кайгылы көн булып кереп калган. Быел борынгы дәүләтебез Казан ханлыгының яулап алынуына 467 ел. Шул дәвердән бирле күпме сулар аккан, дөнья киңлегендә күпме тарихи вакыйгалар булып узган.
    Без дә бүген “Хәтер көне” уңаеннан укучыларыбыз белән, халкыбызның азатлыгы өчен башларын салган Сөембикә-ханбикә, Япанчы, Кол Шәриф һәм аның шәкертләре турында презентация карадык. Казанны саклаганда соңгы тамчы канынача көрәшкән һәм шәһит киткән каһарман әби-бабаларыбызның якты истәлеге милләттәшләребез күңелендә азатлык, көрәш символы булып мәңге сакланыр.

     Яшь буынны, җәмгыятнең киләчәген тәрбияләүдә музейлар белән элемтәдә тору бик урынлы дип уйлыйм. Үзеңнең үткән тарихыңны, гореф-гадәтләреңне, күренекле шәхесләре турында бай материалны бары тик музейда күреп-белеп була. Безнең Кушлавыч авылында Тукаевлар гаиләсенең музей-йорты бар. Мәктәбебез музей белән бик тыгыз элемтәдә тора.
    Быел мәктәбебездә дә “Туган якны өйрәнү музее” дип аталган почмак булдырдык. Аны “Шушы яктан, шушы туфрактан без” дип атадык. Әлеге почмакта авылыбызның күренекле шәхесләре урын алган. Г.Тукай, Ә. Галиев авылыбыз горурлыгы. Алар турында материаллар туплый башладык.
    Шулай ук авылыбыздан чыккан, анда эшләп хезмәт куйган уңган халыкыбыз (Республиканың атказанган хезмәткәрләре) турында да мәгълүматлар туплый башладык. Киләчәктә әлеге почмак музей булып үсеп җитәр дип максат куябыз.

    Татарстанда "Китапка икенче сулыш бир" республикакүләм хәйрия акциясе уза. Акция 30 октябрьгә кадәр дәвам итәчәк. Әлеге хәйрия акциясе мәктәп китапханәләре фондын укыту-методик, фәнни-популяр, белешмә һәм матур әдәбият белән баету максатыннан үткәрелә. Акциядә мәктәп укучылары, аларның әти-әниләре катнаша ала.
Безнең мәктәп укучылары да әлеге акциядә актив катнашты. Алар эти-әниләр , укытучылар ярдәмендә тузган, ертылган, иске китапларны төзекләделәр, матур итеп яңа тышлыклар ясадылар.

    Элек күз табибына баргач, бер күзеңне томалыйсың да, ерактан стенадагы хәрефләрне танып әйтергә кушалар иде. Өстә – зур шрифтлы хәрефләр, аста текст азагындагылары бик вак язылган була. Укый алган юл саннарыннан чыгып, күзеңнең ни дәрәҗәдә күрүен билгелиләр. Бүген бу ысулдан тыш, күз авыруларын вакытында ачыкларга заманча диагностика җайланмалары ярдәм итә.

    Кеше әйберенә рөхсәтсез кагылу – начар гамәл. Моны баланың теле ачылганчы ук сеңдерә башлыйбыз, югыйсә. Тамак тук, өсте бөтен, бакча һәм мәктәп өчен кирәк-яраклары да бар. Тик нигә әйберләре арасында чит уенчыклар, ят каләмнәр очрый? Чыннан да, бүләкме ул, әллә рөхсәтсез генә алганмы?
    Бүген мәктәбебездә “Караклык-начар гадәт” исемле тәрбия сәгате үтте. Әлеге дәрестә караклык, аны булдырмый калдыру чаралары турында сөйләштек. Кече яшьтән үк кеше әйберенә тимәскә кирәклеге аңлатылды. Һәр бала караклыкның начар юлга алып кереп китүен белергә тиеш.

    Октябрь ае иң җылы һәм иң матур бәйрәмнәрнең берсе булган "Өлкәннәр көне"ннән башланып китә. Өлкәннәр!.. Олы кешеләр!.. Күпме мәгънә табып була бу сүзләрдән. Элек-электән үк олы кешеләр тормышның, яшәешнең нигезен тәшкил иткәннәр: намуслы балалар үстерү, аларның бәхете өчен көрәшү, туган илне дошманнардан азат итү. Киләчәгебез якты һәм тыныч булсын өчен, табыннарыбыз мул, көннәребез уң булсын өчен башкарган барлык эшләр дә алар кулы аша үткән.
    Мәктәбебездә бу уңайдан матур кичә оештырылды. Авылыбыз клубына әби-бабайлар җыелды. Өлкәннәрне мул итеп әзерләнгән табын каршы алды. Алар өчен концерт программасы әзерләнгән иде. Мәктәп укучылары әби-бабайларын җырлап, сәнгатьле итеп шигырьләр сөйләп шатландырдылар.