Бакчабызда коз бэйрэме булып узды. Балалар белэн жырлар, биюлэр эзерлэдек, торле кызыклы уеннар уйнадык, сорауларга жавап бирдек. Бэйрэмебез бик кунелле утте.

Балалар белэн бакчабызда эшлэп чыккан апаларыбызны бэйрэм белэн котладык, открытка, кучтэнэчлэр булэк иттек. 

Сәламәтлек ташламасын сезне,
Һәр көнегез үтсен шатлыкта.
Яшәү яме, дөнья иминлеге
Юлдаш булсын сезгә картлыкта.

Балалар белэн яшелчэлэр турында энгэмэ уткэрдек. Бу энгэмэ балаларнын яшелчәләр турында күзаллауларны киңәйтү; туган илләрен,сортларының күптөрлелеген, үстерү «серләрен» ачу; яшелчәләрне төрле үзлекләре буенча аерырга өйрәнү;
яшелчәләрнең кеше сәламәтлеге, үсеше өчен әһмиятен ачыклау максаты белэн уткэрелде. 

Юлларыгыз имин булсын.”

Максат: балаларда урамда, юлда үз-үзләрен дөрес тоту, бер- берсенә игътибарлы булу, сабырлык кебек күркәм сыйфатлар тәрбияләү; балаларның юл йөрү кагыйдаләре һәм юл билгеләре турындагы белемнәрен киңәйтү.

Материал: шәһәр урамы макеты; уенчык машиналар, курчаклар; юл билге ләре, төрле транспорт чаралары төшерелгән рәсемнәр

Индивидуаль эш: пассив балалар белән юл билгеләрен кабатлау; әңгәмә үткәрү

Сүзлек эше: тротуар.

Методик алымнар: картина күрсәтү; балаларга сораулар.

Шөгыль барышы:

Тәрбияче: - Исәнмесез, балалар. Барыбызба дөрес, матур итеп утырдык. Җилкәләре- без урындык җилкәсе белән дуслашты. Аяклар бер-берсе белән дуслаштылар. (ишек ша- кыйлар, куян булып киенгән бала керә)

Куян: - Уф, исәнмесез апалар, исәнмесез балалар. Ялгыш кермәдемме, бу “Дуслык” балалар бакчасымы? (балалар җавап бирә). Мин сезгә урманда яшәүче барлык җәнлек- ләрдән, кошлардан хат алып килдем.(зур конверт бирә)

Тәрбияче: - Нинди хат икән, укып карыйк әле.(хат укыла)

“Хөрмәтле балалар. Безнең урманыбызда яз килү хөрмәтенә “ кояш”

бәйрәме уздырыла. Без сезне бәйрәмгә кунакка чакырабыз.”

Куян: - Әйе, әйе бик күңелле булачак. Сез ашыгыгыз безнең урман бик ерак, Казан шәһәре артында. Мин китәм балалар, башка балаларныда чакырасым бар. (куян чыгып китә)

Тәрбияче: - Я, балалар кунак булып бәйрәмгә барабызмы? Ләкин урман бик ерак, диде

Куян. Ничек барырбыз икән? Әйдәгез, нинди транспорт чаралары барлыгын искә төше- рик.(балалар җавап бирә) Балалар юлыбыз шәһәр аркылы үтә, шәһәр урамы белән таны- шыйк әле. (шәһәр урамы макеты куела) Менә балалар, бу шәһәр урамы. Монда йортлар нинди? (балалар җавап бирә) Бу урамда юл хәрәкәте нинди, бер яклы, әллә ике яклымы? Дөрес. Ике яклы, чөнки кара-каршы машиналар йөри. Машиналар белән йөреп күрсәте- гез әле. (макетта уенчык машиналар белән хәрәкәт итеп күрсәтәләр)

Тәрбияче: - Җәяү йөрүчеләр кайсы юлдан йөри? Машина юлы кырыенда җәяүлеләр өчен махсус юл салынган, алар шул юлдан гына йөрергә тиеш. Ул юл тротуар, дип атала.(тротуар сүзен кабатлату) Айназ әйдә курчакны тротуардан йөртеп кара. Кабатлап әйт әле курчакны кайдан йөртең?( тротуардан, 2-3 баладан кабатлату) Менә шәһәр урамы белән таныштык урамда, юлларда йөргәндә аеруча игътибарлы булырга кирәк.(ишектән Белмәмеш керә, ул аксый)

Тәрбияче: - Белмәмеш, син каян килеп чыктың? Аягың авырта ахры?

Белмәмеш: - Юлны аркылы чыга идем аздан гына машина бәреп китмәде. Сезне бәй- рәмгә җыеналар дип ишеттем дә, минем дә бик барасым килде. Шуңа ашыктым инде мин.

Тәрбияче: - Әй, Белмәмеш юлны аркылы чыкканда ашыгырга ярамаганын син белмисең- ме? Балалар, Белмәмешкә юл кагыйдаләрен кабатлап күрсәтик әле, исендә калдырсын. (Балалар белән юл йөрү кагыйдәләрен кабатлау.) Ишек шакып Светофор керә

Светофор: - Исәнмесез балалар. Сез мине таныдыгызмы? (балалар җавап бирә) Сез бик ерак юлга җыенасыз икән. Миндә сезнең белемнәрегезне тикшереп алыйм әле. Минем ничә “күзем” бар? Дөрес. Беренче кызыл, икенчесе сары, өченчесе яшел.

- Диана, кызыл ут янса нишләргә кирәк?(кызыл утта тик торырга кирәк)

- Зэйнэп, сары ут янса нишләргә кирәк?(сары утта сабыр итәргә кирәк)

- Эмир, яшел ут янса нишләргә ярый?(яшел утта курыкмыйча алга атларга ярый)

Светофор: - Әйдәгез, бер уен уйнап алыйк. Яшел утымны яндырсам, сез урыннары -

гыздан торып атлап торыгыз. Сары утымны яндырсам – тик басып торыгыз. Кызыл

утымны яндырсам – урыннарыгызга утырыгыз. (уен өч мәртәдә уйналына)

Мин үзем белән бер «серле» янчык алып килдем. Ягез, әле барыбыз бергә карыйк әле нәрсәләр бар икән анда.(янчыктан юл билгеләре төшерелгән түгәрәк рәсемнәрнеберәм

-берәм балалар ала һәм нинди билге икәнлеген әйтәләр. Бу билге торса нишләргә ки-

рәк?)

Тәрбияче: - Менә балалар, без хәзер кайсы юлдан машиналар белән, кайсы юлдан, вело-

сипедлылар кайсы юлдан җәяүлеләр йөрергә тиешлеген аңладык.

Эмир, син «машина» йөртерсең, Диана «автобус» йөртер, Мэдинэ, Зәйнэп  велоси-

педка утырырлар, башкалар җәяүлеләр булырлар. Хәзер без «шәһәр урамы» буй-

лап хәрәкәтләнеп карарбыз.(юл билгеләрен тезеп, юл кагыйдаләрен кабатлап хәрәкәт

итү) Бик дөрес балалар, юл кагыйдаләрен төгәл итеп үтәдегез.

Светофор: - Булдырдыгыз, балалар. Барында яхшы үзләштергәнсез, мин сезнең өчен

тыныч. Шушы юл йөрү кагыйдаләрен һәр вакыт исегездә тотыгыз. Минем сезгә

бүләгем бар (китап бирә).Бу китапның рәсемнәре бик күп , алар сезгә юл йөрү кагый-

даләрен тирәнрәк үзләштерергә ярдәм итәр. Ярый, балалар миңа китәргә кирәк.

Хәерле юл сезгә. Юлларыгыз һәрвакыт имин булсын. Сау булыгыз.

Тәрбияче:-Балалар, әйдәгез утырышыйк һәм хәерле сәфәргә кузгалыйк.

        Балаларның сәламәтлеген ныгытуда сәламәтләндерү технологияләре куллану.  

      “Сәламәтлексез бәхетле булып булмый”  дигән В.Г.Белинский. (Без здоровья невозможно и счастья).

     Баланың сәламәтлеге һәм тулы физик үсеше - ул шәхеснең  формалаштыру нигезе. Шулай да нәрсә соң ул сәламәтлек? Сәламәтлек - ул физик кимчелек яки авыру булмау гына түгел, ә тулы физик, психик һәм социаль иминлек.

    Балаларның сәламәтлеге елдан ел кими. Моның сәбәбе булып тирә як тора: һава, су, азык-төлек.

      Балалары сәламәт булуын теләмәүче әти - әниләр юктыр ул. Ләкин ничек сәламәт булырга икәнлеген барсы да белеп бетерми. Шулай ук балаларны нык, көчле итәр өчен чыныктыру чаралары да куллана белмиләр.

  Балаларның сәламәтлеге нәрсәдән тора соң? Балаларның сәламәтлеге ул авырулар булмау гына түгел, ә аларның физик, психик, социаль яктан уңай торышы да. Монын очен:

-         Балаларны сәламәт тәрбияләргә. Ул үз эченә: шат күңелле, актив, кызыксынучан,тирә - якның уңайсызлыкларына җайлашкан, түземле һәм көчле, югары дәрәҗәдә физик һәм акыл үсешенә ия бала тәрбияләүне куям. ФГОС баланың шушы үзенчәлекләрен исәптә тотып белем бирү процесын алып баруны күздә тота.

      Бүгенге көндә сәламәтлекне ныгытуның, авыруларны киметүнең, балалар эшчәнлегенең дәрәҗәсен күтәрүнең иң кулай ысулларының берсе булып организмны чыныктыру тора.

 Сәламәт  яшәү рәвешенең компонентларын күз алдында тотарга тырышам:

1. Дөрес туклану;

2.Рациональ хәрәкәтлек активлыгы;

3. Чыныктыруны системалы алып бару.

4.Тәйсир итү көчене эзлекле күтәрелүе.

5.Сулыш алу  аппаратын үстерү;

6.Тотрыклы психоэмоциональ хәлне саклау,.

7.Баланың индивидуаль үзенчәлеген исәптә тоту.

   Чыныктыру ул - чыныктыру процедурасы гына түгел, ә комплекслы , көн дәвамында алып барыла торган чара. Ул шулай ук һава режимын, бүлмәне эзлекле җилләтүне, һава температурасын нормада тотуны саклауны үз эченә ала.

  Бала организмын чыныктыру ысуллары арасыннан кызыклы, үзенчәлекле, уңайлы формалары булып:

-рижский алымы;

-пробкалы массаж

-сулыш гимнастикасы.

Рижский алымы.

  Таз төбенә вак ташлар салына,тозлы су аяк чугын күмәрлек итеп салына (1 л.суга 10-20 г. диңгез тозы салына), 2 мин суда йөрелә,чиста су белән чайкала һәм сөлге белән аяклар кызарганчы ышкыла. Бу ысул чыныктырып кына калмый ә яссы табанлылыкны да сәламәтләндерә. Башта су температурасы 36 градус, 2-3 көн саен 1 градуска түбәнәя, 22-24 градуска җитә.

  Пробкалы массаж.

  Бу уен формасындагы массаж кече яшьтәге балалар өчен дә уңайлы. Массаж нәтиҗәсендә күзәнәкләр киңәяләр, кан йөреше аларның туклануы яхшыра, тән тиресе чистара ,тонус күтәрелә. Пробкалы массаж организмда маддәләр алмашын көчәйтә. Массаждан соң пробкалар чистартылалар (обрабатываются).

  Сулыш гимнастикасы.

Бу төр чыныктыру Л ФК га керә.Сулыш гимнастикасы организмга өлешләп һәм шулай ук гомуми тәэсир итә. Ул борын белән дөрес суларга өйрәтә. Борын белән сулау баланың авыручанлыгын киметә. Белем алу эшчәнлегенә уңай йогынты ясый.Тулысынча тирән сулыш алу үпкәләрне киңәйтә һәм күкрәк читлегенең диформациясен бетерә.

 И.С.Красикованың элементар сулыш күнегүләрен куллану бик отышлы: ”Уч  төбеңә өр”,  “Шар кабарт”.

  Шулай ук М.Лазереваның сулыш алу ысулы да бик үзенчәлекле. Аның ысулы буенча һәр аваз да аерым чыныктыруга тәэсир итә. Аның ысулы “Терелтүче авазлар” дип атала.

    А.Н.Срельникованың  сулыш гимнастикасы ысулы да үзенчәлекле. Ул гади, аңлаешлы, нәтиҗәле. Анда сулыш хәрәкәтләр белән алып барыла.

Бу сулыш гимнастикасын эшләгәндә түбәндәгеләргә игътибар итәргә кирәк.

-борын белән кыска сулыш алырга.

-сулышны алган саен авыз аша чыгарырга.

-сулыш алуны хәрәкәт белән бергә башкарырга.

-барлык сулыш алулар марш темпында башкарыла.

-эчтән генә санарга (8 әр тапкыр санала)

   Сулыш гимнастикасы, массаж һәм чыныктыру чаралары төрле авырулардан, салкын тиюдән, бронхиальный астмадан ярдәм итә.

   Балалар бакчасының төп бурычы булып – балаларны мәктәпкә әзерләү тора. Әгәр дә бала яшь чорда сәламәтлеген сакласа һәм ныгытса аңа мәктәптә уңайлы булачак. Ә без үз чиратыбызда әти-әниләр белән бердәм эш алып барсак кына нәтиҗәгә ирешәчәкбез.

Балаларның сәламәтлеген ныгытуда сәламәтләндерү технологияләре куллану.

   Бүгенге көндә мәктәпкәчә учреждениеләрдә сәламәтләндерү технологияләренә зур урын бирелә. Ул үз чиратында мәктәпкәчә белем бирүнең иң зур бурычларының берсе, балаларның сәламәтлеген ныгытуга, саклауга юнәлтелгән. Балаларны балалар бакчасында сәламәт тәрбияләү өчен балаларда үз сәламәтлекләренә, тормышларына һәм башка кешеләрнекенә  аңлы караш тәрбияләргә торышам.

   Мәктәпкәчә белем бирү учреждениеләрендәге эшчәнлек балалрны сәламәтләндерүгә, сәламәт яшәү рәвеше алып баруга юнәлтелгән. Юкка гына ул, Россиядә белем бирү программасы модернизациясенә кертелмәгән. Куелган бурычларны үтәүнең бер ысулы булып сәламәтләндерү технологияләре тора. Алардан башка балалар бакчасында педагогик процесны күз алдына китерүе кыен. Нәрсә соң ул сәламәтләндерү технологияләре? Балалар бакчасында аны ничек алып барырга, кулланырга кирәклеге күп кенә профессиональ педагогларга да, бу технологияләрне үз практикасында кулланып эшләүче кешеләргә дә сер булып кала. Шулай да  бу төшенчәгә аңлатма биреп китик.

   Сәламәтлек ул кешенең физик һәм социаль торышы. (ВОЗ Уставы буенча).

  Мәктәпкәчә белем бирү учреждениеләрендә сәламәтләндерү киң кулланылышта. Ул балаларга тәрбия һәм белем бирү эшчәнлегендә сәламәтлекне саклау һәм ныгытуны режимлы алып бару. Ул үз чиратында  балаларның физик, психик һәм социаль яктан уңай торышын булдыруга юнәлтелгән эшчәнлек.

   Икенче төрле әйткәндә -махсус оештырылган, билгеле бер вакыт аралыгында, белем бирү эшчәнлегенең бер кыйсасына керлелгән, сәламәтлек саклауга юнәлтелгән, белем бирү,тәрбия,өйрәтү процесындагы балалар һәм тәрбияченең эшчәнлеге.

 Безнең фикеребезчә, үзара педагогик процессның барлык субъектлары сәламәтлекне саклау эшчәнлеге  балаларны соңгы нәтиҗә булып  мәктәпкә әзерлеккә китерә.

Белем көне белән сине!
Син укучы бүгеннән.
Йолдызларның иң яктысын
Җый син белем күгеннән.

Якты дөнья, бөек җирләр
Ачарга була хәзер.
Мәктәп дигән серле җиһан
Ишек ачарга әзер.

Основные правила, соблюдение которых поможет сохранить жизнь и здоровье детей:

- ребенок не может находиться без присмотра в помещении, где открыто настежь окно или есть хоть малейшая вероятность, что ребенок может его самостоятельно открыть;

- фурнитура окон и сами рамы должны быть исправны, чтобы предупредить их самопроизвольное или слишком легкое открывание ребенком;

- если оставляете ребенка одного даже на непродолжительное время в помещении, а закрывать окно полностью не хотите, то в случае со стандартными деревянными рамами закройте окно на шпингалеты и снизу, и сверху (не пренебрегайте верхним шпингалетом, так как нижний довольно легко открыть) и откройте форточку;

- в случае с металлопластиковым окном, поставьте раму в режим «фронтальное проветривание», так как из этого режима маленький ребенок самостоятельно вряд ли сможет открыть окно;

- нельзя надеяться на режим «микропроветривание» на металлопластиковых окнах – из этого режима окно легко открыть, даже случайно дернув за ручку;

- не пренебрегайте средствами детской защиты на окнах: металлопластиковые окна в доме, где есть ребенок, просто необходимо оборудовать специальными устройствами, блокирующими открывание окна;

- воспитывайте ребенка правильно: не ставьте его на подоконник, не поощряйте самостоятельного лазания туда, строго предупреждайте даже попытки таких «игр»;

- объясняйте ребенку опасность открытого окна из-за возможного падения.

ПОМНИТЕ! Только бдительное отношение к своим собственным детям со стороны вас, РОДИТЕЛЕЙ, поможет избежать беды!

Проверьте прямо сейчас, где находятся ваши дети!